Ομιλία του Βουλευτή Δυτικής Αττικής και Αναπληρωτή Τομεάρχη Εθνικής Άμυνας της Κ.Ο. του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – Προοδευτική Συμμαχία, Γιώργου Τσίπρα, στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση της Επίκαιρης Επερώτησης της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, αρμοδιότητας Υπ. Εθνικής Άμυνας, «Γιατί υπογράψατε με προκλητική αύξηση του κόστους– ακόμα και σε σύγκριση με τους αρχικούς δικούς σας υπολογισμούς – τη Συμφωνία για το Διεθνές Κέντρο Αεροπορικής Εκπαίδευσης της Πολεμικής Αεροπορίας στην Καλαμάτα»
Αναλυτικότερα η ομιλία του Βουλευτή Δυτικής Αττικής και Αναπληρωτή Τομεάρχη Εθνικής Άμυνας της Κ.Ο. του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – Προοδευτική Συμμαχία, Γιώργου Τσίπρα, στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση της Επίκαιρης Επερώτησης, αρμοδιότητας Υπ. Εθνικής Άμυνας, «Γιατί υπογράψατε με προκλητική αύξηση του κόστους– ακόμα και σε σύγκριση με τους αρχικούςδικούς σας υπολογισμούς – τη Συμφωνία για το Διεθνές Κέντρο Αεροπορικής Εκπαίδευσης της Πολεμικής Αεροπορίας στην Καλαμάτα».
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητάμε σήμερα ένα ζήτημα που είναι η πιο σκανδαλώδης από οικονομική άποψη επιλογή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, τη συμφωνία για το Διεθνές Κέντρο Αεροπορικής Εκπαίδευσης στην Καλαμάτα. Το πρώτο πράγμα το οποίο θέλω να καλέσω τον Υπουργό είναι να φέρει τη σύμβαση στη Βουλή. Να τη φέρει δύο φορές από τη στιγμή που το 1,355 δισεκατομμύρια για τα οποία ενημερώθηκε η αρμόδια Επιτροπή πήρε ένα καπέλο γύρω στα 500 εκατομμύρια και έγινε 1,850 και για το οποίο δεν έχει ενημερωθεί κανείς. Μέχρι να το φέρετε προς ψήφιση στη Βουλή οφείλουν να ενημερωθούν έστω και με διαδικασία του απορρήτου όλα τα κόμματα της Βουλής ειδικά για το θέμα της λεγόμενης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής.
Και έρχομαι στην ουσία. Λέτε και ξαναλέτε, κύριε Υπουργέ, ότι υπήρχε πρόβλημα. Ουδείς διαφωνεί ότι υπήρχε πρόβλημα. Κανείς δεν έχει διαφωνήσει. Γνωρίζετε ότι γίνονταν προσπάθειες και από πριν, προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα. Είναι μία διαδικασία που ξέρετε ότι παίρνει χρόνο γιατί πρέπει να σταθμίσει το οικονομικό στοιχείο, το στοιχείο των διεθνών γεωπολιτικών σχέσεων και το στοιχείο της ασφάλειας σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες.
Μόλις χθες απαντήθηκε στην αρμόδια Επιτροπή για κάτι άλλο, πολύ μικρού κόστους, δεν έχει σημασία, ότι ο λόγος που δεν έγινε το 2019, που αναλάβατε, και έγινε το 2021 είναι γιατί είχαμε μικρότερο αμυντικό προϋπολογισμό. Εμείς πολύ χειρότερα, πολύ χειρότερα στα δικά μας χρόνια. Το πρόβλημα λοιπόν εμφανίστηκε πολλά χρόνια πριν όχι στα δικά μας χρόνια και ως προς αυτό πρέπει να υπάρχει μια μεγαλύτερη σεμνότητα όταν μιλάμε για το τι κάναμε εμείς και τι όχι.
Στην κριτική μας λοιπόν ότι υπάρχει μια οσμή σκανδάλου και ότι έχετε επιλέξει μια σκανδαλώδη λύση επιμένετε ότι έπρεπε να λυθεί το πρόβλημα. Είναι η σωστή απάντηση σε λάθος ερώτημα. Ουδείς αντιλέγει ότι έπρεπε να δοθεί λύση, αλλά επιλέγετε μία λύση που είναι τουλάχιστον προβληματική.
Είπατε, απαντώντας στον Αλέξη Τσίπρα στη συζήτηση για τα ελληνογαλλικά, ότι ο ισχυρισμός ότι επιπλέον είχαμε και δική μας πρόταση για εγχώρια δηλαδή επίλυση του προβλήματος κατατεθειμένη από την Πολεμική Αεροπορία και δεν την αξιοποιήσαμε είναι απολύτως αναληθής. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αναληθές είναι μάλλον αυτό το οποίο λέτε εσείς.
Ας υποθέσουμε ότι είναι έτσι. Εσείς ο ίδιος στην ίδια συζήτηση είπατε ότι υπήρχε στην Πολεμική Αεροπορία μία θεωρητική αναζήτηση που ποτέ όμως δεν αποτυπώθηκε σε πρόταση. Υπάρχει ένα απλό ερώτημα: Ήσασταν Υπουργός εκείνη την περίοδο, γιατί δεν ζητήσατε να γίνει μια μελέτη; Είναι τόσο δευτερεύον ζήτημα; Είναι τόσα λίγα τα εκατομμύρια που δεν άξιζε να γίνει μια μελέτη ή θα έπαιρνε πολύ χρόνο, όταν μάλιστα υπήρχε μελέτη;
Ας δούμε την απάντηση που δίνετε σε σχετική ερώτηση μόλις τον Φεβρουάριο του 2021: «Η ανάγκη», λέτε, «είχε διαπιστωθεί από νωρίς. Για να ανατρέξω πολύ σύντομα στο ιστορικό, με την απόφαση της 1ης Νοέμβριου 2017 στο Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων». Κατ’ αρχάς να εξηγήσω σε όσους δεν γνωρίζουν ότι νωρίς δεν είναι γιατί το πρόβλημα υπήρχε πολλά χρόνια πριν. Προφανώς νωρίς είναι για την Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Εσείς ο ίδιος λέτε ότι εμείς ξεκινήσαμε να δρομολογούμε λύση του προβλήματος, το οποίο ΣΑΓΕ ενέκρινε μελέτη για να ολοκληρωθεί το υποπρόγραμμα για τη δημιουργία διεθνούς εκπαιδευτικού κέντρου. Αυτά ειπώθηκαν τον Φεβρουάριο του 2021.
Επιλέξατε λοιπόν μετά από όλα αυτά μία λύση εξαιρετικά κοστοβόρα, σε βάρος του ελληνικού δημοσίου, μια λύση που με τα δικά μας μέσα όχι μόνο θα άφηνε το αεροπορικό κέντρο υπό εθνικό έλεγχο, όχι μόνο θα έμεναν τα νέα εκπαιδευτικά αεροσκάφη σε δική μας ιδιοκτησία και όχι leasing, όχι μόνο θα άφηνε περισσότερες δυνατότητες προσέλκυσης ξένων πιλότων από χώρες που μάλλον δεν διατηρούν τις καλύτερες σχέσεις με το Ισραήλ, όχι μόνο επιλέγετε εταιρεία που δεν έχει πιστοποίηση ΝΑΤΟ -αυτό μάλλον δεν υπάρχει σε καμία άλλη χώρα του κόσμου. Σύμβαση με εταιρεία που δεν έχει πιστοποίηση ΝΑΤΟ όταν η δική μας Πολεμική Αεροπορία και οι πιλότοι εκπαιδευτές έχουν πιστοποίηση ΝΑΤΟ- όχι μόνο λοιπόν όλα αυτά, αλλά η μεν αρχική εκτίμηση κόστους, το 1,375 δισεκατομμύρια είναι διπλάσιο περίπου, λίγο λιγότερο, από μία in house, μία εκ των ενόντων λύση και πάνω σε αυτό το περίπου διπλάσιο προσθέτετε ένα τερατώδες καπέλο της λεγόμενης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής.
Ένα-ένα, εσείς ο ίδιος λέτε ότι -το είπατε φέτος: «Στο ανώτερο εμπορικό συμβόλαιο το 2020 εγκρίθηκε η διαμόρφωση των ανωτέρω επιχειρησιακών και τεχνικών απαιτήσεων για την εκπαίδευση», για το αεροπορικό κέντρο, «λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα κατάσταση στην εκπαίδευση των νέων ιπτάμενων», που είναι το πρόβλημα που συζητάμε να επιλύσουμε. «Επιπροσθέτως εξετάσθηκαν μεταξύ άλλων και η περίπτωση προμήθειας νέου εκπαιδευτικού αεροσκάφους jet από εμάς, in house, για την εγκατάσταση του Τ2, η οποία απορρίφθηκε ως μη συμφέρουσα».
Γιατί «μη συμφέρουσα», κύριε Υπουργέ; Γνωρίζετε το κόστος απόκτησης τέτοιων σκαφών; Από ό,τι φαίνεται το κόστος σας απασχόλησε μόνο για την εγχώρια λύση για να απορριφθεί και μάλλον δεν σας απασχόλησε καθόλου παρά μόνο τα τεχνικά και επιχειρησιακά για τη λύση που επιλέξατε.
Στις 18 Δεκεμβρίου ανακοίνωση της Leonardo μιλάει για τέσσερα επιπλέον αεροσκάφη του ίδιου τύπου που δόθηκαν στην Πολωνία δίπλα σε άλλα δώδεκα που ήδη έχει η Πολωνία. Και λέει η εταιρεία στα αγγλικά: «Αυτή η οψιόν αποτιμάται σε 130 εκατομμύρια ευρώ, που περιλαμβάνει όχι μόνο τα τέσσερα αεροσκάφη, πακέτο υποστήριξης, αλλά και την αναβάθμιση των υπόλοιπων δώδεκα 346». Κάντε την αφαίρεση της αναβάθμισης των υπολοίπων από τα 130 -μένουν κάτι λιγότερα από 100- και διαιρέστε δια του τέσσερα. Αυτό είναι γνωστό τοις πάσι ότι είναι το κόστος απόκτησης των αεροσκαφών, γύρω στα 260 εκατομμύρια τα 10.
Τι κάνουμε εμείς; Δίνουμε 600 εκατομμύρια στην ELBIT για τα τρία πρώτα χρόνια να αγοράσουν οι άνθρωποι τα αεροσκάφη και ό,τι άλλο έχουν πάγιο κόστος, να βάλουν σε λειτουργία το κέντρο και μετά να μας τα δίνουν leasing σε έναν ορίζοντα εικοσαετίας με 1,850.
Και έτσι ερχόμαστε στο μεγάλο σκάνδαλο. Το μικρό -ας το πούμε μικρό- σκάνδαλο είναι που δεν κάνουμε δική μας λύση, που μπορούμε να την κάνουμε, και υπάρχει εκεί ένας διπλασιασμός του κόστους μαζί με όλες τις άλλες αρνητικές συνέπειες. Αλλά το μεγάλο σκάνδαλο, το παντελώς αδικαιολόγητο είναι η εκτόξευση λόγω τιμαριθμικής αναπροσαρμογής κατά περίπου 500 εκατομμύρια.
Πώς έγινε αυτό; Ποιος φωτεινός εγκέφαλος σκέφτηκε μια τέτοια τερατώδη τιμαριθμική αναπροσαρμογή και ποιοι αξιωματούχοι, υπηρεσιακοί και πολιτικοί, μπορούσαν να βάλουν την υπογραφή τους σε κάτι τέτοιο;
Σε ό,τι αφορά την πρόβλεψη τιμαριθμικής αναπροσαρμογής στη σύμβαση υπάρχει συνήθης πρακτική διεθνώς από εταιρείες, κράτη κλπ μιας ρήτρας, που ερχόμαστε κάθε πέντε χρόνια ας πούμε και βλέπουμε ποιος ήταν ο δείκτης τιμών καταναλωτή και υπάρχει η αναπροσαρμογή. Αυτή είναι η πιο κλασική και συνηθισμένη πρακτική.
Εσείς επιλέξατε έτσι και αλλιώς κάτι πολύ σπάνιο, δηλαδή την έκφραση σε παρούσα αξία της μελλοντικής τιμαριθμικής αναπροσαρμογής. Αλλά ακόμα και έτσι από τους αριθμούς –γιατί οι μόνοι αριθμοί που έχουμε από τη σύμβαση είναι από αποφάσεις του Υπουργείου Οικονομικών- προκύπτει ένας υπολογισμός μέσου τιμαρίθμου σε βάθος εικοσαετίας 3,4%. Πώς βγήκε αυτό; Φέρτε μας τη σύμβαση για να το βεβαιώσουμε. Πώς βγήκε αυτό;
Η πολιτική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει ταβάνι το 2%. Για να σας πω στοιχεία τωρινά για το 2020 ήταν 0,51%, όχι 2% ούτε 1,5%, αλλά 0,51%. Για το 2022 προβλέπεται 1,7%, για το 2023 προβλέπεται 1,5%. Με πολύ απλά λόγια, αν οποιεσδήποτε εταιρείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ευρωζώνη ή εταιρεία και κράτος συνάψουν μια σύμβαση είτε θα βάλουν ρήτρα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής κάθε τρία ή πέντε χρόνια είτε θα υπολογίσουν ένα μέσο κάτω από το 2%. Αλλιώς έχετε μάλλον στο μυαλό σας κάποια άλλη νομισματική πολιτική διαφορετική από της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πράγμα παράλογο.
Για να το πω με ακόμα πιο απλά λόγια, αν σήμερα εκδίδαμε ένα ομόλογο για να δανειστούμε 1 δισεκατομμύριο 375 εκατομμύρια να τα δώσουμε τώρα στην ELBIT και εμείς να αποπληρώνουμε το ομόλογο, θα πληρώναμε λιγότερα από 200 εκατομμύρια σε βάθος εικοσαετίας.
Εκεί πάνω έχετε προσθέσει ένα μικρό «καπέλο» μόνο τριακοσίων εκατομμυρίων ευρώ στην τιμαριθμική αναπροσαρμογή.
Τελειώνοντας, λοιπόν, σας καλούμε να ακυρώσετε τη σύμβαση, να πάμε σε μία λύση εγχώρια, εκ των ενόντων, με περίπου τα μισά χρήματα από το 1,375 δις ή το 1/3 από το 1,850 δις, επιλέγοντας ταυτόχρονα μια ενδιάμεση, προσωρινή, άμεση λύση του προβλήματος εκπαίδευσης των Ελλήνων αεροπόρων με μίσθωση ή κάτι άλλο. Εάν επιμένετε σε ομολογία πολιτικής ανικανότητας για εγχώριες λύσεις, στη χειρότερη περίπτωση ακυρώστε το «καπέλο» των 475 εκατομμυρίων τιμαριθμικής προσαρμογής και φέρτε μας μία νέα σύμβαση εδώ στη Βουλή, που θα είναι βασισμένη σε όσα ισχύουν στις συμβάσεις γενικά στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πράττουν όλοι οι υπόλοιποι. Διαφορετικά, θα πρόκειται για σκάνδαλο χωρίς προηγούμενο.
Πολύ σύντομα, τρία ζητήματα. Καταρχάς, δεν γίναμε σοφότεροι από την τοποθέτηση του κυρίου Υπουργού. Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε μία διαφορά σε σχέση με αυτά που ξέραμε, με ευθύνη του κυρίου Υπουργού, γιατί από τότε που μάθαμε το ένα δισεκατομμύριο οκτακόσια πενήντα που είχε περίπου πεντακόσια εκατομμύρια διαφορά από αυτό που είχε ανακοινωθεί στην Επιτροπή Εξοπλιστικών, η απάντηση μονίμως του κυρίου Υπουργού –δεν είναι μια και δυο φορές, είναι περισσότερες- είναι ότι η διαφορά αυτή οφείλεται στην τιμαριθμική αναπροσαρμογή.
Σήμερα, λοιπόν, μάθαμε –και δεν οφείλεται μόνο εκεί- πως τα 300 εκατομμύρια που μίλησα εγώ ο ίδιος, προηγουμένως, για καπέλο, απ’ ό,τι φαίνεται οφείλονται κατά 200 εκατομμύρια στην αύξηση της καθαρής τιμής, από 1,375 περίπου σε 1,550 και σε άλλα 100 υπερβάλλουσα τιμαριθμική αναπροσαρμογή.
Είπατε, κύριε Υπουργέ, ότι, εντάξει, με το 2,65 λέει, δεν φαντάζομαι να έχετε πρόβλημα. Έχουμε πρόβλημα. Από το 1,9 που μάξιμουμ θα μπορούσε να είναι, το 2,65 σημαίνει 100 εκατομμύρια παραπάνω. Μάλλον δεν είναι μικρό ποσό. Αλλά εδώ υπάρχει άλλο τεράστιο ζήτημα. Αν αυξήθηκε κατά 200 εκατομμύρια η καθαρή τιμή, αυτό κάνει ακόμα πιο αναγκαία την επιλογή να τα κάνουμε εδώ στην Ελλάδα. Είναι τόσο απλό. Δηλαδή, αν υπήρχε θέμα με το 1,375 το 1,550 το κάνει εξαιρετικά αναγκαίο να πάμε σε μια άλλη επιλογή.
Δεύτερο ζήτημα. Είστε ένας πολιτικός που κρατά ένα ορισμένο επίπεδο και αυτό κάνετε και σήμερα, αλλά στο θέμα του περιεχομένου μάλλον δεν ήταν η καλύτερη σας μέρα. Είπατε πολλές φορές, ότι και εμείς συζητάγαμε για leasing. Εντάξει, νομίζω, εκμεταλλεύεστε την άγνοια του κόσμου που μας παρακολουθεί και παριστάμενων βουλευτών για το πολύ απλό εξής πράγμα. Είναι τελείως άλλο το παίρνω τα πτητικά μέσα και κάποια άλλα πράγματα με leasing, είτε γιατί δεν έχω τα λεφτά, είτε γιατί εξυπηρετεί καλύτερα -είτε, είτε, είτε- και είναι άλλο πράγμα κάνω όλο το αεροπορικό κέντρο leasing σε μένα.
Και επειδή είπατε και το επιχείρημα ότι οι περισσότερες χώρες κάνουν αυτό, ψευδέστατο είναι. Οι περισσότερες χώρες που είπατε, μπορεί να εκμεταλλεύονται τη διαδικασία του leasing, όχι να δίνουν το αεροπορικό κέντρο σε άλλη εταιρεία και μάλιστα ξένη. Πείτε μου τα παραδείγματα, για να τα βρούμε. Για να μην πάμε και στο τι είδους συμβάσεις κάνουν.
Και πάνω σε αυτό το τρικ, στη σύγχυση -γιατί περί σύγχυσης πρόκειται, σκόπιμης- είπατε, επίσης, πολλές φορές ότι εμείς απορρίψαμε την αγορά. Μάλλον απορρίψαμε το να το κάνουμε εμείς, την αγορά όντως την είχαμε απορρίψει, γιατί δεν είχαμε χρήματα. Και το λέμε καθαρά, δεν είχαμε χρήματα, γι’ αυτό και προσανατολιζόμασταν σε leasing. Αλλά ποτέ δεν απορρίψαμε, το να το κάνουμε εδώ στην Ελλάδα, και αφήσατε να εννοηθεί ότι εμείς ήδη από το 2017 απορρίψαμε να κάνουμε με δικά μας μέσα, έστω και με leasing, τα πτητικά μέσα.
Και επειδή ο Θεός αγαπάει τον κλέφτη, αλλά αγαπάει και τον νοικοκύρη, ότι τάχα εμείς το έχουμε απορρίψει το 2019 τον Γενάρη στο Συμβούλιο Άμυνας -και το είπατε αυτό φέτος, τον Φεβρουάριο του 2021- απαντώντας σε ερώτηση εσείς ο ίδιος λέτε ότι τέθηκαν τρία ζητήματα.
Πρώτον, να συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με τους Καναδούς. Αληθές είναι, τις απορρίψαμε, ποτέ δεν δεχτήκαμε αυτά που μας λέγανε και οι Καναδοί και άλλοι. Δεύτερον, να ζητηθεί από τον Πρωθυπουργό αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού. Αληθές. Και τρίτον, -εσείς, ο ίδιος το λέτε- να εξετασθούν περαιτέρω λύσεις, να κάνουμε το αεροπορικό κέντρο μόνοι μας. Γενάρη του 2019 από τον Καμμένο, πριν ακόμα αλλάξει ο Αποστολάκης. Πώς είχαμε απορρίψει εμείς αυτή τη λύση; Γιατί κάθεστε και το λέτε αυτό πράγμα; Με οποιοδήποτε τρόπο, είτε με αγορά αεροσκαφών, είτε με leasing γιατί δεν είχαμε λεφτά.
